

ESMANİ (18-19.Yüzyıl)
Esmani1850'li yıllarda Kağızman'da doğmuştur. Kars'ta oturan şairimiz Kağızman'da arazileri olduğundan dolayı sık sık gelip gidermiş. 93 Harbi'nde Tokat'a göçmüş. 1890 yıllarında tekrar Kağızman'a dönmüştür. ölüm tarihi kesinlikle bilinmemekte olup, 1914 yıllarında öldüğü sanılmaktadır.
Esmani, yaşadığı acıları, savaşları dile getiren çok güzel ağıtlar yazmış ve bu ağıtlara ünlenmiştir.
KAĞIZMAN GÖÇLERİNE
Hayrede encanım Cenabı Mevla
Sarardı elvanı muhacirlerin
Hep musavi olduk bey ile ağa
Bozuldu devarın muhacirlerin
Devranı alemin aksine döndü
Milyarder haneler mahvolup söndü
Gonca gülümüze baykuşlar kondu
Soldu gülistanın muhacirlerin
Gülistan bağları kaldı ağyara
Bilir mi kadrini ol yüzkara
Bülbüller misali başladı zara
Sabiyle sübyanı muhacirlerin
Sabi sübyan ağlar düştü yollara
Dağıldı her biri sağa sola
Abü dane attı gurbet ellere
Belirsiz mekanı muhacirlerin
Nana muhtaç oldu fakir fukara
Mevla yardım etsin kalmadı çare
Binde birisinde var üçbeş para
Yok kuvveti canı muhacirlerin
Dide kandan yaşlar döküldü dize
Analar evladın bıraktı düze
Esman' am kuruldu omuz omuza
Geçerek arası muhacirlerin

DIMO ETHEM /YOKSULİ
(1840-1905)
Dımo Ethem, 1840 yılında Kağızman'da doğmuştur. Yine torunlarından olan Yoksuli mahlasıyla şiirler yazan, Binali Kadak'ın babası Paşa Hoca'nın kaynatasıdır. Babasının adı Mevlüt, annesinin adı Mehbup'tur.Dımo Ethem, savaş yıllarında birçok acılar çekmiş,şiirler yazmıştır. Şiirlerin çoğu bulunamamıştır. Gerçek adı Dımo Ethem olan şairimiz Yoksuli mahlasını kullanmıştır. 1905 yılında Kağızman'da vefat etmiştir.
TALİP OLMUŞUM
Ağzı şeker dili kaymak sözü bal
Böle bir güzele aşık olmuşum
Bir güle talipmiş şeyda-i bülbül
Bense bir huriye talip olmuşum
Möhreyi vururum yolun üstüne
Bülbülüm yatarım gülün üstüne
Tereyağ sürerim balın üstüne
Günde yüz mihmana sahip olmuşum
Aşık Yoksuli'yim ömrümüz zayda
Oyari göremem haftada ayda
Kimseden kimseye yoğ imiş fayda
Ben kendi derdime tabip olmuşum
MUHACIR (1877-1961)
Muhacır mahlası ozanımız asıl adı Ömer Alıcı'dır. 1877 yılında Kağızman'da doğmuştur. Babasının adı osman, anasının adı Fatma'dır.
Hanımı Hatice'den Münire, Niyazi, Mühübe, Osman, Esman adlı çocukları olmuştur. Geçimini bahçıvanlıkla sağlamıştır. 1 Ocak 1961yılında Kağızman'da vefat etmiştir.
CAN GAZİ PAŞA
Dinlen Atatürk'ün methin edeyim
Kurtardı bzleri can Gazi Paşa
Koymadı düşmanı sürdü bu yerden
Yaşattı bizleri can Gazi Paşa
Yaşasın yaşasın üçüncü ordu
Kıra dağlarında barikat kurdu
Hiç aman vermedi düşmanı kırdı
Yaşattı bizleri can Gazi Paşa
Meydanlar geçilmez olmuştu kandan
Düşman çevresini sardı dört yandan
Vatanı düşmandan kurtardı candan
Yaşattı bizleri can Gazi Paşa
Muhacır babanın sohbeti sözü
Ellisinden sonra nedecek sazı
Atatürk kurtardı hep cümlemizi
Yaşattı bizleri can Gazi Paşa
İKRAMİ(1890-1926)
İkrami 1890yılında doğmuştur. Aşık Dursun oğlu Mehmet Ali İkrami, Kağızman'ın Anlız ağaç Köyü'nden evlenerek bu köye içgüveysi olarak yerleşmiştir. 1926 yılında ölmüştür.
ARAS İÇİN
(Aras'ın tuğyanında söylenmiştir.)
Aras bir tecelli keşfetmiş haktan
Cemaline hayran olmuş gidiyor
Doğmuş derelerden dalgası taştan
Her bakana seyran olmuş gidiyor
Aras gümbür gümbür dağlardan akar
Sermest olmuş akar her yeri yıkar
Aşk ile bin türlü dalgalar çalkar
Halk yoluna kurban olmuş gidiyor
Kağızman dağları hey hey nidası
Esen Aras coşkun sular sedası
Der di ikram beni kılmış hüdası
Baştan başa umman olmuş gidiyor
ABDURRAHMAN (1894-1941)
Abdurrahman, 1894yılında Kağızman'a bağlı Camışlı Köyü'nde doğdu. Asıl adı Şehzade Önalan olup, şiirlerinde Abdurrahman mahlasını kullanmıştır. Babasının İbrahim, annesinin adı Saide'dir. 1941 yılında vefat etmiştir.
KAHRAMAN KEMAL
Mevla'm seni her maksuda yetire
Ahirette din imanın arttıra
Huriler cennete müjde götüre
Güçlü cesaretli kahraman Kemal
Divanına gelsem kıl bana huzur
Askerin pehlivan topların hazır
İmdada yetişsin Hazret-i Hızır
Sensin cephelerde kahraman Kemal
Dünya ahirette murad alasın
Şu cihanda çok sefalar süresin
Bundan büyük rütbelere eresin
Güneş gibi doğdun kahraman Kemal
Haktan ola düşmanların belası
Yakından alınır Kars'ın Kalesi
Asker abdurrahman kapın kölesi
Her yaraya merhem kahraman Kemal


KEMAL GÜLALİ (1923-1991)
Kemal Gülali, 1923 yılında Kağızman'da doğmuştur. Babası Sehrenk, annesi ise Zöhre'dir. Lakaplarına "Kelaliler"deniliyor. Karayollaraından emekli olan ve Ankara'ya göç eden ozanımız, 1991 yılında vefat etmiştir.
DUA
Bir katreden oldum hasıl
Merhamet et gözümü sil
Yapma beni zabun zezil
Sana sığındım Allah'ım
Kime gideyim yardıma
Merhamet et feryadıma
Yetiş Tanrım imdadıma
Sana sığındım Allah'ım
Küçükten yetim bıraktın
İçimi ateşle yaktın
Hamd olsun bu güne çıktım
Sana sığındım Allah'ım
Affedip beni bağışla
İçimi nurunla işle
Lutfeyle göreyim düşle
Sana sığındım Allah'ım
Kendin birsin ismin binbir
Tanrım ne olur beni güldür
Gülali günahkar kuldur
Sana sığındım Allah'ım